Πλησιάζοντας προς τα Χριστούγεννα και ενώ οι ρυθμοί της καθημερινότητας έχουν ήδη εναρμονιστεί με το πνεύμα των Χριστουγέννων και το εορταστικό κλίμα που επικρατεί, αρκετοί είναι εκείνοι που δεν αισθάνονται αυτή τη χαρά των ημερών. Όσο λοιπόν οι προετοιμασίες τείνουν τα τελευταία χρόνια να ξεκινούν όλο και πιο νωρίς, η πίεση που αισθάνονται κάποιοι από εμάς για να νιώσουν χαρά μοιάζει ακόμη μεγαλύτερη. Γιατί όμως αισθάνονται έτσι; Ποιος δεν επιθυμεί να βιώσει και να μοιραστεί τη χαρά που απορρέει από μια τόσο μεγάλη και σημαντική γιορτή του χρόνου;
Προκειμένου να απαντήσουμε στα παραπάνω ερωτήματα και κυρίως να κατανοήσουμε αυτό το βίωμα, ας αναλογιστούμε τι συμβολίζουν τα Χριστούγεννα. Πρόκειται για μια γιορτή που παραπέμπει στη χαρά και στην οικογενειακή θαλπωρή και συνήθως συνοδεύεται από οικογενειακές στιγμές και συγκεντρώσεις. Ωστόσο, αυτή η σύνδεση των Χριστουγέννων με χαρούμενες οικογενειακές στιγμές που μοιάζει συχνά ως επιβολή μπορεί για κάποιους ανθρώπους να είναι ψυχολογικά επώδυνη, εάν είναι ή αισθάνονται μόνοι. Έτσι, όσοι έχουν βιώσει μια απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή έχουν απομακρυνθεί από αγαπημένα τους πρόσωπα ίσως να νιώσουν μοναξιά και θλίψη.
Επιπλέον, όσοι αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και αδυνατούν να αγοράσουν δώρα για τους αγαπημένους τους -κάτι που επίσης έχει συνδεθεί με τις γιορτές των Χριστουγέννων- μπορεί να αισθάνονται άγχος ή και ενοχές, να ανακαλέσουν εποχές στο παρελθόν που είχαν αυτή τη δυνατότητα ή να συγκριθούν με άλλους γύρω τους που έχουν μεγαλύτερη οικονομική άνεση.
Κάτι που επίσης συνδέεται άρρηκτα με το καταναλωτικό κλίμα των εορτών είναι τα πρότυπα που προβάλλονται μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την τηλεόραση. Οι άνθρωποι που παρουσιάζονται φαίνονται λαμπεροί, ευτυχισμένοι, καλοντυμένοι και περιβάλλονται από αγαπημένα και χαρούμενα πρόσωπα. Αυτή η επίπλαστη εικόνα μπορεί να προκαλέσει σε πολλούς ανθρώπους ένα αίσθημα μειονεξίας, όσο συγκρίνονται και δε μπορούν να ταυτιστούν.
Τέλος, ακριβώς μετά τα Χριστούγεννα ακολουθεί η Πρωτοχρονιά που σηματοδοτεί το τέλος του έτους και τον απολογισμό για τη χρονιά που πέρασε. Στο σημείο αυτό συχνά αναλογιζόμαστε ποιους στόχους θέσαμε για τη χρονιά, ποιοι πραγματοποιήθηκαν και ποιοι όχι, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσαμε και τι αναμένουμε για την επόμενη χρονιά. Δυστυχώς, πολλοί είναι αυτοί που σε αυτό τον απολογισμό εστιάζουν περισσότερο στις δυσκολίες και σε αυτά που δεν κατάφεραν, αψηφώντας όλα τα όμορφα που συνέβησαν και όλα όσα κατάφεραν.
Πώς αλλιώς; Μια άλλη οπτική
Ο τρόπος με τον οποίο βιώνουμε μια περίοδο που φαίνεται να αποτελεί πηγή ποικίλων συναισθημάτων σχετίζεται αρκετά με το πώς νοηματοδοτούμε τη ζωή μας γενικότερα. Δίνουμε χώρο στα αρνητικά συναισθήματα που νιώθουμε ή προσπαθούμε με ενοχές να τα απομακρύνουμε; Παρατηρούμε τα όμορφα πράγματα που μας συμβαίνουν ή τα προσπερνάμε και κρατιόμαστε μόνο από τα άσχημα και δυσάρεστα;
Προχωρώντας ένα βήμα παραπάνω χρειάζεται ίσως να εμπεριέξουμε και να συμφιλιωθούμε με απώλειες ή αποτυχίες που έμοιαζαν έως τώρα απειλητικές ή αβάσταχτες, να αναλογιστούμε το πώς εμείς οι ίδιοι συμβάλλουμε στην αναπαραγωγή και την ενδυνάμωσή τους. Να επαναπροσδιορίσουμε τυχόν υπερβολικά μεγάλους στόχους και προσδοκίες, των οποίων η μη εκπλήρωση μπορεί να μας απογοητεύει και ματαιώνει και να αποφασίσουμε για όσες εκκρεμότητες αναβάλλουμε από φόβο μην αποτύχουμε ή κάνουμε σημαντικά λάθη. Είναι κατανοητό να δυσκολεύομαι να αισθανθώ χαρά και ευεξία εάν θεωρώ ότι δε μου αξίζει, ότι δεν μου “επιτρέπεται” ή ότι όλα είναι μάταια.
Μπορεί το ταξίδι της εσωτερικής αναζήτησης να είναι μεγάλο και θέλει χρόνο, μπορούμε όμως να αναζητήσουμε αυτές τις στάσεις που θα μας βοηθήσουν ίσως να το κάνουμε πιο ευχάριστο και να το απολαύσουμε. Ορισμένες από αυτές θα μπορούσαν να είναι οι ακόλουθες:
Αναγνωρίζω τις ανάγκες μου και τις εκφράζω: Επιτρέπω στον εαυτό μου να εκφράζει αυτά που νιώθει και επιθυμεί ή φοβάμαι μην κριθώ ή απογοητεύσω τους άλλους;
Επιλέγω δίπλα μου τους ανθρώπους που αγαπώ και νιώθω όμορφα μαζί τους και επιδιώκω να μοιράζομαι στιγμές μαζί τους.
Επιλέγω να ευχαριστήσω τον εαυτό μου, να κάνω πράγματα που αγαπώ και απολαμβάνω. Έτσι ίσως βρω τον χρόνο να δω και τα όμορφα πράγματα που συμβαίνουν δίπλα μου, να γεμίσω με εικόνες και συναισθήματα.
Στον φετινό απολογισμό μπορεί να αναλογιστεί καθένας τις δικές του στάσεις στο ταξίδι του, να νοηματοδοτήσει με τους τρόπους που επιθυμεί τα όμορφα, αλλά και τα δυσάρεστα συναισθήματα που νιώθει και να αναζητήσει και εναλλακτικές οπτικές στη ζωή του.