Το άγχος αποτελεί ίσως το πιο συχνό αλλά και βασικό συναίσθημα στη ζωή μας. Είτε πρόκειται για διάχυτο άγχος, είτε για κρίσεις άγχους ή πανικού ή φοβίες, αυτό που συμβαίνει στο σώμα μας είναι αυξημένη ένταση και σωματικά συμπτώματα, τα οποία φαίνεται να είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη σκέψη και την αντίληψή μας ως προς τα συμπτώματα αυτά. Με άλλα λόγια, η σκέψη ότι θα αγχωθούμε ή θα πανικοβληθούμε είναι αυτή που μας κυριεύει. Ως αποτέλεσμα, αναζητώντας μια λύση οι περισσότεροι μπορεί να αποφεύγουν τις καταστάσεις που τους αγχώνουν ή όλα όσα τους φοβίζουν. Μήπως όμως αυτό το κυνήγι εν τέλει επιδεινώνει την κατάσταση και μας εμποδίζει να αφουγκραστούμε τα μηνύματα που δίνει το σώμα μας;
Ας σκεφτούμε τι θα συνέβαινε εάν δεν υπήρχε άγχος στη ζωή μας και επικρατούσε μια ηρεμία και ψυχραιμία απέναντι σε κρίσιμες ή δύσκολες καταστάσεις. Τι θα ήταν αυτό που θα μας κινητοποιούσε; Τι θα μας ωθούσε στην αλλαγή και στην εξέλιξη; Το άγχος αποτελεί την κινητήριο δύναμη που μας αφυπνίζει για να προχωράμε ή να βελτιωνόμαστε. Είναι συνυφασμένο με την ίδια τη ζωή και δε θα μπορούσαμε να το εξαφανίσουμε ή να το θεραπεύσουμε.
Ωστόσο, αυτό το οποίο αποτελεί πρόκληση είναι να μπορέσουμε να το συμπεριλάβουμε και να το εντάξουμε στη ζωή μας, κατανοώντας τι τελικά μας προσφέρει και προσπαθώντας να μειώσουμε την υπερβολική ένταση που το αναζωπυρώνει. Τα ερωτήματα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι πώς κι έτσι θεωρούμε αυτό το συναίσθημα “κακο”, τι μας οδήγησε σε αυτό το “κακό” συναίσθημα και τι τελικά μας προσφέρει αυτό το συναίσθημα.
Για παράδειγμα, μια κρίση πανικού μπορεί να ξεκινήσει από το άγχος για μια παρουσίαση στην εργασία μου. Σκεπτόμενος/η ότι το άγχος μου θα με οδηγήσει στην αποτυχία εντείνεται ο φόβος και θεωρώ ότι οι συνέπειες εάν αποτύχω θα είναι καταστροφικές. Αυτή η σκέψη οδηγεί στη συνέχεια στην προσπάθεια να αποφύγω την παρουσίαση και στην εμφάνιση σωματικών συμπτωμάτων, όπως η μυϊκή ένταση, οι αυξημένοι παλμοί, η ζάλη ή λιποθυμία, το αίσθημα πνιγμού. Πώς όμως θα εξελισσόταν αυτός ο φαύλος ο κύκλος εάν αφουγκραζόμουν το άγχος μου για την επερχόμενη παρουσίαση, το δεχόμουν ως φυσιολογικό και προσπαθούσα να κατανοήσω τι ενδεχομένως σημαίνει; Ίσως αυτό που χρειάζομαι τη δεδομένη στιγμή είναι ένα διάλειμμα, να καλυφθούν άλλες σωματικές ανάγκες όπως ο ύπνος, το φαγητό ή η ξεκούραση ή ίσως είναι ένα μήνυμα ότι χρειάζεται να ζητήσω βοήθεια ή υποστήριξη από τους γύρω μου ή να αλλάξω κάτι στη ζωή μου.
Φαίνεται λοιπόν ότι παρότι το άγχος μπορεί να είναι επώδυνο και να περιλαμβάνει δύσκολα συμπτώματα, την ίδια στιγμή είναι εκεί για να μας υπενθυμίζει να ακούμε τα μηνύματα που μας στέλνει το σώμα μας και να φροντίζουμε τον εαυτό μας. Είναι στο χέρι μας εάν θα επιλέξουμε να καθοδηγεί τη ζωή και τις επιλογές μας ή αν θα προσπαθήσουμε να το εμπεριέξουμε στη ζωή μας και να το αξιοποιήσουμε ως εργαλείο για να κατανοήσουμε και να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας.